در گذر زمان، ذائقه‌ی انسان همواره در جستجوی طعم‌های جدید و دل‌انگیز بوده است. در این میان، شیرینی‌ها به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر سفره‌های ایرانی، نقشی بی‌بدیل در خلق خاطرات شیرین ایفا می‌کنند. در استان کرمان، شیرینی کماچ سهن یا کماچ سن، به عنوان میراثی گران‌بها از دل تاریخ، جایگاه ویژه‌ای در سفره‌ی هفت‌سین نوروزی کرمانی‌ها دارد و پس از گذشت سالیان سال، محبوبیت خود را حفظ کرده است. درادامه با ما همراه باشید تا با نحوه پخت یکی از محبوب ترین انواع سوغات کرمان آشنا شوید.
راز محبوبیت کماچ سهن چیست؟
سهن، ماده‌ی اصلی این شیرینی، گنجینه‌ای از ویتامین‌های گروه B و مواد مغذی است که به کماچ سهن، خواصی منحصر به فرد می‌بخشد. این شیرینی، علاوه بر طعم و عطر بی‌نظیرش، منبعی سرشار از انرژی است و به عنوان مکملی مفید در درمان کم‌خونی شناخته می‌شود.
در ادامه‌ی این مقاله، درباره کماچ سهن، از طرز تهیه تا ترفندهای زمان پخت صحبت خواهیم کرد.
سهن چیست؟
سهن، که با نام‌های شیره‌ی جوانه‌ی گندم و شیره‌ی گندم نیز شناخته می‌شود، عصاره ای مغذی و سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنزیم‌های مفید است که در تهیه‌ی سمنو نیز از آن استفاده می‌شود. این ماده‌ی ارزشمند، فواید بسیاری برای سلامتی دارد و می‌تواند به عنوان یک مکمل غذایی مفید در رژیم غذایی افراد جای بگیرد.
برای تهیه سهن، ابتدا گندم را به مدت دو شب در آب خیس کنید. سپس گندم‌های خیس شده را در یک دستمال تمیز و مرطوب قرار دهید تا جوانه بزنند. پس از حدود یک هفته که جوانه‌ها به اندازه‌ی کافی رشد کرده و شیری رنگ شدند، آنها را از چرخ گوشت عبور داده و آبشان را به طور کامل بگیرید. با این حال شما میتوانید سهن را میتوانید به صورت پودر شده یا مایع در بازار تهیه کنید.
مواد لازم برای کماچ سهن
ماده اولیه | میزان |
آرد سهن | 250 گرم |
آرد گندم | 250 گرم |
مایه خمیر | 1 قاشق چای خوری |
شکر | 1/4 قاشق چای خوری |
ادویه کماچ | 1 قاشق چای خوری |
روغن حیوانی | 100 گرم |
آب ولرم | به مقدار لازم |
مواد میانی:
ماده اولیه | میزان |
خرمای بدون هسته و چرخ شده | 400 گرم |
کره ذوب شده | 60 گرم |
مغز گردو (خرد شده) | 100 گرم |
پودر هل | 1 قاشق چای خوری |
پودر دارچین | 1 قاشق چای خوری |
نکات:
- آرد سهن: آرد جوانه‌ی گندم است که میتوانید از عطاری‌ها یا فروشگاه‌های مواد غذایی تهیه کنید.
- ادویه کماچ: شامل پودر زیره سبز، پودر رازیانه، پودر سیاه‌دانه، پودر زردچوبه و پودر گلرنگ است.
- میزان شکر و ادویه کماچ: قابل‌تغییر است و میتوانید با توجه به ذائقه خود آن را تنظیم کنید.
- مواد میانی: اختیاری هستند و میتوانید به دلخواه خود آنها را حذف یا جایگزین کنید.
طرز تهیه کماچ سهن
تهیه کماچ سهن ساده می‌باشد! تنها کافی است که مراحل ذکر شده در زیر را به صورت گام به گام طی کنید.
آماده کردن خمیر
آرد سهن و آرد گندم را در یک کاسه بزرگ مخلوط کنید و مایه خمیر و شکر را در کمی آب ولرم حل کنید و به آرد اضافه نمایید. سپس ادویه کماچ و روغن حیوانی را به مواد اضافه کنید و شروع به ورز دادن کنید. کم کم آب ولرم را اضافه کنید و ورز دهید تا خمیر نرم و لطیفی به دست آید. خمیر را به مدت نیم ساعت در دمای محیط استراحت دهید.
آماده کردن مواد میانی
خرما، کره ذوب شده، پودر هل و پودر دارچین را در یک کاسه مخلوط کنید و مغز گردو را به صورت نگینی خرد کنید و به مخلوط خرما اضافه نمایید.
پخت کماچ سهن
خمیر را به دو قسمت تقسیم کنید و هر قسمت از خمیر را به صورت جداگانه پهن کنید. مواد میانی را روی یکی از خمیرها پخش کنید. خمیر دوم را روی مواد میانی قرار دهید و لبه‌های خمیرها را به هم بچسبانید. با چاقو یا چنگال روی خمیر اشکال لوزی مانند ایجاد کنید.
کماچ سهن را در سینی فر که با کاغذ روغنی پوشیده شده است، قرار دهید. سینی را در فر از قبل گرم شده با دمای 180 درجه سانتی‌گراد به مدت 30 تا 40 دقیقه قرار دهید تا کماچ سهن پخته و طلایی رنگ شود.
نکته طلایی در زمان پخت کماچ
در نظر گرفتن برخی از نکات در زمان پخت کماچ اهمیت زیادی دارد. ما در زیر مهم ترین آنها اشاره کرده ایم.
- سعی کنید که کماچ را در دمای مناسب و به مدت کافی بپزید. پخت بیش از حد کماچ باعث سفت شدن آن می‌شود.
- برای جلوگیری از خشک شدن خمیر، آن را در یک کاسه بزرگ قرار داده و روی آن را با پارچه نخی بپوشانید.
- برای اطمینان از پخت کامل کماچ، یک خلال دندان را در مرکز آن فرو کنید. اگر خلال دندان تمیز بیرون آمد، کماچ پخته شده است.
جلوگیری از سفت شدن کماچ سهن
آرد سهن نقش مهمی در طعم و بافت کماچ دارد، پس بهتر است که از آرد سهن تازه و با کیفیت استفاده کنید. همچنین خمیر کماچ را به خوبی ورز دهید تا نرم و لطیف شود. ورز دادن کافی باعث می‌شود که گلوتن در آرد فعال شده و در نهایت کماچ نرم و منعطف شود. پس از ورز دادن، به خمیر استراحت دهید. این کار باعث می‌شود که خمیر پف کند و نرم و لطیف شود. در نتیجه کماچ شما پخته‌تر و خوشمزه‌تر خواهد شد.
روغن حیوانی طعم و عطر بی‌نظیری به کماچ می‌دهد و به نرم شدن کماچ کمک می‌کند. بعد از پخت کماچ، آن را با روغن حیوانی یا کره چرب کنید تا به نرم شدن کماچ کمک نمایید. سعی کنید که کماچ را در دمای مناسب و به مدت کافی بپزید. پخت بیش از حد کماچ منجر به سفت شدن آن می‌شود.
جلوگیری از تلخ شدن کماچ سهن
خرماهای تازه و با کیفیت طعمی دلچسب و شیرین به کماچ می بخشند. از طرفی استفاده از خرماهای کهنه یا نامرغوب می‌تواند باعث تلخ شدن کماچ سهن شود. راستی استفاده بیش از حد از ادویه کماچ در تلخ شدن کماچ سهن نقش داشته باشد؛ پس بهتر است که میزان استفاده از ادویه ها را هم مدیریت کنید. در نهایت کماچ سهن را به اندازه کافی پخت دهید؛ زیرا پخت بیش از حد کماچ سهن باعث سوختن و تلخ شدن آن می‌شود.
جمع بندی
کماچ سهن، شیرینی سنتی و محبوب استان کرمان می‌باشد که با طعم و عطر بی‌نظیر خود، زینت‌بخش سفره‌های کرمانی‌ها در مناسبت‌های مختلف است. این شیرینی با ترکیب آرد سهن، آرد گندم، خرما، گردو و ادویه‌جات مخصوص تهیه می‌شود و طعمی منحصر به فرد و دلچسب دارد. در صورتی که قصد خرید کماچ سهن را دارید میتوانید از طریق فروشگاه بیجاری اقدام به خرید آن کنید.
پخت کماچ سهن، هنری ظریف و نیازمند دقت و مهارت است. خمیر این شیرینی باید به درستی ورز داده و پخته شود تا در نهایت، کماچی نرم، لطیف و خوشمزه داشته باشیم. اگر به دنبال یک شیرینی سنتی و خوشمزه هستید، میتوانید از فروشگاه بیجاری میتوانید اقدام به خرید سوغات کرمان کنید.