اگرچه که داروهای شیمیایی و صنعتی تاثیر سریع‌تری روی بدن دارند، اما درمان به وسیله طب گیاهی، هنوز هم طرفداران پر و پا قرصی بین مردم دارد. هنوز میتوان افرادی را دید که ترجیح میدهند بدنشان را در مقابل خشاب‌های قرص و کپسول‌های صنعتی قرار ندهند و با گیاهان دارویی و به کمک طبیعت، سلامت خود و نزدیکانشان را حفظ کنند.
زیره سیاه کوهی، یکی از اسلحه‌های طرفداران طب گیاهی در برابر بیماری‌ها به حساب می‌آید. ادویه‌ای که سرشار از مواد مغذی و خواص درمانی مختلف می‌باشد. تاثیر این ماده روی بیماری‌های متعددی، از سرطان گرفته تا التهاب روده، اثبات شده است. این گیاه با ارزش، نقش پررنگی در سبد غذایی ایرانیان دارد. کاربرد زیره سیاه هم در سفره‌های غذا و هم در نوشیدنی‌های مورد استفاده مردم کشورمان قابل توجه است.
ترکیبات موجود در زیره سیاه
پیش از بررسی کامل خواص این گیاه، بهتر است ببینیم چه موادی در این گیاه وجود دارد که چنین طیف وسیعی از فواید درمانی در دل خود دارد. ترکیبات موجود در 8.3 گرم (معادل کمی بیشتر از یک قاشق غذاخوری) زیره سیاه عبارت‌اند از:
- انرژی: 22.3 کالری
- کربوهیدرات: 3.3 گرم
- فیبر: 2.6 گرم
- پروتئین: 1.3 گرم
- چربی: 0.9 گرم
- پتاسیم: 90 میلیگرم
- کلسیم: 46 میلیگرم
- فسفر: 38 میلیگرم
- منیزیم: 17 میلیگرم
- آهن: 1 میلیگرم
به موارد بالا، باید انواع ویتامین‌ها را نیز اضافه کنیم. این لیست تمام‌نشدنی مواد مغذی نشان میدهد که با یک ماده بسیار سودمند مواجه هستیم. در ادامه، خواص این ماده را به صورت کامل مورد بررسی قرار می‌دهیم.
خواص درمانی زیره سیاه
در ادامه قصد داریم تا به مهمترین خواص درمانی زیره سیاه بپردازیم. در صورت تمایل می‌توانید مقاله روش تهیه دمنوش زیره سیاه را مطالعه کنید.
خاصیت ضدسرطان
آنتی‌اکسیدان‌ها، یکی از دشمنان اصلی سلولهای سرطانی هستند. این ادویه جادویی با دارا بودن مقادیر قابل توجهی از آنتی‌اکسیدان‌ها، یکی از جمله مواد غذایی محسوب میشود که میتوانند در پیشگیری از سرطان موثر باشند.
جلوگیری از زخم معده
خواص زیره سیاه برای معده و روده آنقدر زیاد است که می‌توانیم این گیاه را به نوعی شفادهنده معده تشبیه کنیم. این محصول جلوی رشد باکتری‌های مولد زخم معده را گرفته، مانع پیشرفت فعالیت این باکتری‌ها شده و به هضم غذا نیز کمک میکند. نفخ و سو هاضمه نیز با مصرف این ماده غذایی چارهای جز ترک معده ندارند. بنابراین، به افرادی که دچار مشکلات معده هستند توصیه میشود تا زیره سیاه کوهی را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
کمک به روده
یکی دیگر از خواص ادویه زیره، تقویت باکتری‌های مفید روده است که جلوی التهاب روده و بیماری‌های وابسته به آن را میگیرد. این دانه‌های سیاه‌رنگ میتوانند باکتری‌های مضر را نیز تضعیف کنند و به این ترتیب تاثیر دوچندانی روی جذب غذا توسط روده داشته باشند. در صورت تمایل می‌توانید مقاله تفاوت زیره سبز و سیاه را نیز مطالعه کنید.
تاثیر مثبت روی قلب و خون
زیره سیاه میتواند یک کنترل‌کننده بسیار موثر برای پارامترهای موجود در خون باشد. این گیاه میتواند قند خون را تا حد قابل توجهی کاهش دهد، فشار خون را از طریق کنترل انقباض سرخرگها تعدیل کند و سطح کلسترول خوب موجود در خون (HDL) را نیز افزایش دهد و از این طریق، مانع گرفتگی عروق و بیماری‌های قلبی نیز شود.
کمک به ورزشکاران
میزان پروتئین اندازه‌گیریشده در حدود هشت گرم زیره سیاه، 1.3 گرم است که معادل 20 درصد پروتئین می‌باشد. برای مقایسه، باید بدانید پروتئین موجود در تخم‌مرغ را حدود 12 درصد اندازه‌گیری کرده‌اند. به علاوه، این دانه گیاهی منبع غنی کربوهیدرات و فیبر است که هر دو در رژیم‌های عضله‌سازی تاثیر زیادی دارند. البته باید بدانید که مصرف بیش از اندازه زیره مشکلات جدی را به دنبال دارد. به هر حال، افزودن زیره به عنوان ادویه به رژیم غذایی ورزشکاران توصیه میشود.
زیره سیاه و لاغری
ممکن است تاثیر این محصول جادیی را روی لاغری را نادرست و اغراق‌شده بدانید؛ اما این گیاه شگفت‌انگیز با افزایش سوخت‌وساز بدن میتواند منجر به چربی‌سوزی و کاهش وزن شود.
زیباسازی پوست
ترکیبات موجود در زیره سیاه میتوانند تا حد قابل توجهی به تقویت سلولهای پوست کمک کنند. جوانسازی پوست، بهبود سیاهی دور چشم و خاصیت ضدالتهابی برای پوست از جمله نمونه‌های جادوی این گیاه روی پوست به شمار می‌آیند.
خواص زیره سیاه برای زنان
آهن موجود در این ماده غذایی به بانوان در تسکین دردهای دوره قاعدگی کمک میکند. برخی از متخصصان حتی تاثیر کپسول زیره سیاه را در دوران قاعدگی هم‌سطح قرص‌های مفنامیک اسید می‌دانند که نشان از اثربخشی بالای آن دارد. مصرف این محصول در دوران قاعدگی تا حدی از کم‌خونی نیز جلوگیری میکند.
نکته مهم: برای مصرف زیره سیاه در دوران بارداری، حتما با پزشک خود مشورت کنید
مضرات زیره سیاه
حال که به صورت کامل در مورد خواص زیره سیاه صحبت کردیم، بد نیست کمی هم به مضرات و موارد منع مصرف این گیاه دارویی بپردازیم. بهتر است بدانید که گیاهان دارویی نیز مانند قرص‌های صنعتی دارای عوارض و مضراتی هستند که باید از آنها مطلع باشید.
برخی از مهمترین عوارض زیره سیاه عبارت‌اند از:
کاهش شدید قند خون
اگرچه کاهش قند خون برای بسیاری از افراد یک مزیت برای این گیاه به حساب می‌آید، اما در صورت مصرف بیش از اندازه آن ممکن است فرد با افت شدید قند خون مواجه شود که سرگیجه و حالت تهوع را به دنبال خواهد داشت.
سقط جنین
مواردی از تاثیر زیره سیاه بر سقط جنین گزارش شده که حاکی از خطر مصرف این گیاه برای جنین تازه شکل گرفته دارد؛ بنابراین بهتر است بانوان باردار پیش از مصرف این ماده غذایی به پزشک خود اطلاع دهند.
تاثیر منفی روی کبد
همانطور که مصرف مقدار مناسب زیره سیاه میتواند برای کبد مفید باشد، مصرف بیش از اندازه آن به دلیل چربی موجود در این گیاه میتواند روی کبد و کیسه صفرا فشار اضافی اعمال کند و به اختلال این دو اندام کلیدی بدن منجر شود.
روشهای مصرف
زیره سیاه را میتوان به شکل‌های مختلف مصرف کرد. روش اول، افزودن آن به غذا در قالب ادویه یا روغن است که علاوه بر خواص درمانی، عطر مطبوعی نیز به غذا می‌بخشد. روش دیگر نیز تهیه دمنوش از زیره سیاه یا افزودن آن به چای می‌باشد که یک نوشیدنی خوش‌عطر و دلچسب تولید میکند.
البته کپسول و عرق زیره سیاه نیز در بازار وجود دارد که از عطاری‌ها و داروخانه‌ها قابل تهیه است.
جمع بندی
در این مقاله، به بررسی خواص این محصول فوق‌العاده پرداختیم. ماده خوش‌عطری که با دریایی از فواید ریز و درشت، یکی از بهترین ادویه‌های حاضر در غذای مردم ایران است. این گیاه تیره‌رنگ با وجود تاثیرات ریز و درشت خود روی بدن انسان، عوارضی نیز دارد که اغلب در صورت مصرف بیش از اندازه به وجود می‌آیند. بنابراین بهتر است مانند هر ماده غذایی دیگری، از افراط در مصرف آن بپرهیزید. بیجاری شاپ دارای بیش از نیم قرن تجربه در زمینه فروش انواع سوغات کرمان می‌باشد. شما می‌توانید با بهترین قیمت از فروشگاه بیجاری اقدام به خرید زیره سیاه کنید.